Doanh nghiệp Hàn Quốc quay lưng với chương trình tuyển dụng lao động nước ngoài

Doanh nghiệp Hàn Quốc quay lưng với chương trình tuyển dụng lao động nước ngoài - Tỷ lệ đăng ký chỉ đạt 27,8% đến tháng 8

Dự kiến cần 130.000 lao động, nhưng đơn đăng ký thực tế thấp hơn nhiều

Quy định quá khắt khe khiến chủ doanh nghiệp ngại đăng ký, lo ngại “tăng số người cư trú bất hợp pháp”

Mặc dù tình trạng thiếu hụt lao động nước ngoài trong các ngành sản xuất và dịch vụ ở Hàn Quốc đang trở nên nghiêm trọng, song số lượng doanh nghiệp đăng ký tuyển dụng qua hệ thống cấp phép lao động (고용허가제 – Employment Permit System, viết tắt EPS) lại giảm mạnh.
Nhiều ý kiến cho rằng các điều kiện đăng ký rườm rà và xa thực tế khiến doanh nghiệp ngại tham gia, từ đó vô tình thúc đẩy tình trạng cư trú bất hợp pháp.

Số đơn đăng ký giảm một nửa - tỷ lệ chỉ còn 27,8%

Theo dữ liệu do nghị sĩ Kim Wi-sang (Đảng Sức mạnh Quốc dân) công bố ngày 13, số đơn đăng ký sử dụng lao động nước ngoài không chuyên (visa E-9) thông qua chương trình cấp phép tuyển dụng trong năm 2024 chỉ đạt 44.448 đơn tính đến tháng 8, giảm gần một nửa so với cùng kỳ năm ngoái.

Cả năm 2023, tổng số đơn đăng ký là 92.370, giảm 30,1% (tương đương 39.791 đơn) so với 132.161 đơn của năm 2022.

Tỷ lệ đơn đăng ký trên tổng hạn ngạch cấp phép (quota) cũng sụt giảm nghiêm trọng:

• Năm 2022: 95,3%
• Năm 2023: 47,7%
• Đến tháng 8/2024: chỉ còn 27,8%

Điều này cho thấy, so với mức dự kiến tuyển dụng khoảng 130.000 lao động nước ngoài trong năm nay, số đơn thực tế thấp hơn rất nhiều.

Ngay cả khi chính phủ đã giảm hạn ngạch lao động nước ngoài từ 165.000 xuống còn 130.000 người (giảm 35.000 người) để phù hợp với tình hình, tỷ lệ đăng ký vẫn tiếp tục lao dốc.

Doanh nghiệp “ngoảnh mặt” vì điều kiện đăng ký xa rời thực tế

Hạn ngạch cấp phép lao động được quyết định bởi Ủy ban Chính sách Nhân lực Nước ngoài, dựa trên kết quả khảo sát nhu cầu nhân lực tại các cơ sở sản xuất.

Theo tài liệu mà nghị sĩ Kim Wi-sang nhận được từ Bộ Lao động và các cơ quan liên quan, nhu cầu tuyển dụng lao động nước ngoài trong năm 2023 được dự đoán khoảng 157.473 người, còn nhu cầu dự kiến cho năm 2024 là 132.350 người. Tuy nhiên, số lượng đơn đăng ký thực tế lại thấp hơn nhiều, cho thấy các quy định hiện hành đang khiến doanh nghiệp khó tiếp cận chương trình.

Ví dụ, trong ngành nhà hàng - dịch vụ ăn uống, để được phép tuyển dụng lao động qua EPS, cơ sở kinh doanh phải hoạt động ít nhất 5 năm. Nhưng theo số liệu của Cục Thuế Hàn Quốc, chỉ có khoảng 30% nhà hàng tồn tại được trên 5 năm, khiến phần lớn doanh nghiệp nhỏ không đủ điều kiện đăng ký.

Tương tự, trong lĩnh vực khách sạn và khu nghỉ dưỡng, quy định yêu cầu chỉ được tuyển dụng lao động nước ngoài theo dạng hợp đồng chính thức (chính thức, 정규직) cũng gây khó khăn. Bởi ngành này có tính thời vụ rõ rệt, vào mùa thấp điểm gần như không có nhu cầu nhân lực cố định, nên việc duy trì hợp đồng chính thức là bất khả thi.

Thời hạn lưu trú ngắn cũng là trở ngại lớn

Một trong những bất cập khác của chương trình EPS là thời hạn lưu trú tối đa 4 năm 10 tháng. Sau khi hết thời hạn này, người lao động bắt buộc phải xuất cảnh và chỉ có thể quay lại Hàn Quốc sau ít nhất 6 tháng để làm việc thêm một giai đoạn mới.

Điều này khiến doanh nghiệp gặp khó trong việc giữ chân nhân lực có tay nghề, đồng thời làm gián đoạn hoạt động sản xuất và đào tạo nhân sự.
Nhiều chủ doanh nghiệp cho biết, họ chuộng tuyển dụng qua kênh cá nhân hoặc lao động cư trú bất hợp pháp, vì “thực tế hơn và ít thủ tục”.

Lo ngại: Càng siết quy định, càng tạo thêm lao động bất hợp pháp

Các chuyên gia cảnh báo rằng việc đặt ra quá nhiều điều kiện không phù hợp với thực tế ngành nghề sẽ khiến doanh nghiệp từ chối sử dụng hệ thống hợp pháp, kéo theo sự gia tăng của lao động cư trú trái phép (불법체류자).

Một chuyên gia nhận định: “Nếu chính phủ không điều chỉnh tiêu chí linh hoạt hơn với từng lĩnh vực, đặc biệt là ngành dịch vụ và sản xuất nhỏ lẻ, thì chương trình cấp phép tuyển dụng sẽ ngày càng mất tác dụng, và số lượng lao động bất hợp pháp sẽ còn tăng.”

📊 Tóm tắt số liệu chính:

Tình trạng sụt giảm mạnh trong các đơn đăng ký sử dụng lao động nước ngoài cho thấy những bất cập trong chính sách hiện hành của Hàn Quốc. Nếu các điều kiện tuyển dụng không được điều chỉnh theo đặc thù từng ngành, chương trình cấp phép lao động (EPS) có thể tiếp tục mất tính hiệu quả, khiến doanh nghiệp khó tuyển người hợp pháp, còn người lao động nước ngoài lại đối diện nguy cơ bị đẩy vào con đường cư trú bất hợp pháp.

Theo Hankyung.com